استاندارد ایزو 9712 (ISO 9712) یک استاندارد بین‌المللی است که مربوط به تأیید صلاحیت و گواهی‌نامه پرسنل آزمون‌های غیرمخرب (NDT: Non-Destructive Testing) می‌باشد. این استاندارد الزامات مربوط به آموزش، تجربه، امتحانات و صدور گواهی‌نامه برای افراد شاغل در آزمون‌های غیرمخرب را تعیین می‌کند.             هدف اصلی ایزو 9712: ایجاد یک چارچوب یکنواخت و قابل اعتماد برای اطمینان از اینکه پرسنل NDT توانایی لازم برای انجام بازرسی‌های غیرمخرب را دارند. این استاندارد باعث ارتقاء کیفیت و ایمنی در صنایع حساس مانند نفت و گاز، نیرو، هوافضا، ساخت و ساز و ... می‌شود. دسته‌بندی‌های اصلی در ایزو 9712:

1. سطوح صلاحیت (Qualification Levels)

پرسنل NDT در ایزو 9712 به سه سطح صلاحیت تقسیم می‌شوند:

• سطح 1 (Level 1)
  • مجاز به انجام آزمون‌ها طبق دستورالعمل‌ها است.
  • نمی‌تواند تفسیر نهایی از نتایج ارائه دهد.
  • نمی‌تواند دستورالعمل بنویسد یا اصلاح کند.
• سطح 2 (Level 2)
  • مجاز به تنظیم تجهیزات، انجام آزمون‌ها، تفسیر نتایج و تهیه گزارش است.
  • می‌تواند روش کار را بر اساس کدها و استانداردها توسعه دهد.
• سطح 3 (Level 3)
  • مسئول تدوین روش‌ها، مدیریت و آموزش سطوح پایین‌تر.
  • آشنا با کدها، استانداردها و اصول فنی پیشرفته.

 

2. روش‌های آزمون غیرمخرب (NDT Methods)

افراد می‌توانند در یکی یا چند مورد از روش‌های زیر تأیید صلاحیت شوند:

1. (بازرسی چشمی )VT – Visual Testing
2. (بازرسی مایعات نافذ )PT – Penetrant Testing
3. (بازرسی ذرات مغناطیسی )MT – Magnetic Particle Testing
4. (بازرسی فراصوتی  یا التراسونیک)UT – Ultrasonic Testing
5. (بازرسی رادیوگرافی )RT – Radiographic Testing
6. (جریان گردابی )ET – Eddy Current Testing
7. (نشت‌یابی )LT – Leak Testing
8.  (ترموگرافی مادون قرمز )IR – Infrared Thermography
9. (انتشار آکوستیک )AE – Acoustic Emission

  در حال حاضر گرفتن این مدرک در ایران به چه صورت می باشد؟ ​در ایران، اخذ گواهینامه ISO 9712 برای پرسنل آزمون‌های غیرمخرب (NDT) از طریق شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی و گذراندن آزمون‌های مربوطه امکان‌پذیر است. این فرآیند تحت نظارت نهادهای معتبر مانند سازمان انرژی اتمی ایران و مراکز آموزشی دارای مجوز انجام می‌شود. مراحل اخذ گواهینامه ISO 9712 در ایران

1. انتخاب مرکز آموزشی معتبر: مراکز متعددی در ایران دوره‌های آموزشی ISO 9712 را برگزار می‌کنند. شرکت آشنا پرتو سایان با دارا بودن این مجوز، برگزارکننده دوره‌های رادیوگرافی صنعتی بر اساس استاندارد ISO 9712می‌باشد.
2. گذراندن دوره آموزشی: دوره‌ها شامل آموزش‌های تئوری و عملی در روش‌های مختلف NDT مانند رادیوگرافی (RT)، فراصوتی یا التراسونیک (UT)، ذرات مغناطیسی (MT)، مایع نافذ (PT) و غیره هستند.
3. شرکت در آزمون‌های مربوطه: پس از اتمام دوره، شرکت‌کنندگان باید در آزمون‌های کتبی و عملی شرکت کنند تا مهارت‌ها و دانش آن‌ها ارزیابی شود..
4. دریافت گواهینامه: در صورت موفقیت در آزمون‌ها، گواهینامه ISO 9712 برای سطح و روش مربوطه صادر می‌شود.​

        نکات مهم

• سطوح گواهینامه: گواهینامه‌ها در سه سطح ۱، ۲ و ۳ صادر می‌شوند که هر سطح نیازمند میزان مشخصی از آموزش و تجربه کاری است.​
• اعتبار گواهینامه: اطمینان حاصل کنید که گواهینامه صادرشده از سوی مراکز معتبر و تحت نظارت نهادهای ذی‌صلاح باشد تا در صنایع داخلی و بین‌المللی مورد قبول واقع شود.

مراکز معتبر جهت اخذ گواهینامه ایزو 9712 ​در ایران، اخذ گواهینامه ISO 9712 برای آزمون‌های غیرمخرب (NDT) از طریق مراکز آموزشی و گواهی‌دهنده معتبر امکان‌پذیر است. این مراکز باید تحت نظارت نهادهای اعتباردهی بین‌المللی یا ملی فعالیت کنند تا گواهینامه‌های صادرشده از اعتبار لازم برخوردار باشند.​ مکز معتبر برای اخذ گواهینامه ISO 9712 در ایران مراکز تحت نظارت مرکز ملی تایید صلاحیت ایران (NACI) NACI  به عنوان نهاد اعتباردهی ملی ایران، برخی مراکز را برای صدور گواهینامه‌های ایزو 9712 تأیید صلاحیت می‌کند. نکات مهم در انتخاب مرکز مناسب

• معتبر بودن مرکز: اطمینان حاصل کنید که مرکز انتخابی شما دارای مجوزهای لازم و سابقه فعالیت معتبر در زمینه آموزش و صدور گواهینامه ISO 9712 باشد.​
• مراکز تحت اعتبار NACI در ایران:

• شرکت توسعه کیفیت و ارزیابی پیشرو (تکاپو)
• شرکت پژوهشکده سیستم های پیشرفته صنعتی
• شرکت نیک بازدید

در صورت تمایل، می‌توانید با این شرکت در مورد چگونگی نحوه برگزاری این آزمون تماس حاصل فرمایید.