آزمون UT یا تست آلتراسونیک (Ultrasonic Testing) یکی از مهم‌ترین روش‌های تست غیرمخرب (NDT) است که برای شناسایی عیوب داخلی مواد، قطعات فلزی، جوش‌ها و سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، از امواج صوتی فرکانس بالا (معمولاً بین 1 تا 10 مگاهرتز) استفاده می‌شود تا عیب‌ها بدون آسیب رساندن به قطعه، شناسایی شوند.   🎯 مزایای آزمون آلتراسونیک UT

مزیت	توضیح
دقت بالا در تشخیص عیوب	حتی ترک‌های ریز را می‌توان شناسایی کرد
عمق نفوذ بالا	مناسب برای قطعات ضخیم فلزی
غیرمخرب بودن کامل	بدون نیاز به برش یا تخریب قطعه
سرعت بالا	نتایج سریع و دقیق در محل پروژه
قابل حمل بودن تجهیزات	مناسب برای بازرسی‌های میدانی و صنعتی

  🔍 آزمون UT چگونه کار می‌کند؟

• یک پروب (transducer) روی سطح قطعه قرار داده می‌شود.
• امواج آلتراسونیک به درون قطعه فرستاده می‌شوند.
• امواج با برخورد به عیوب یا سطوح داخلی بازتاب می‌شوند.
• بازتاب‌ها توسط پروب دریافت شده و روی دستگاه نمایش داده می‌شوند.
• با تحلیل این بازتاب‌ها، نوع، اندازه و محل عیب تعیین می‌گردد.

          🛠️ انواع روش‌های UT

• Pulse-Echo: رایج‌ترین روش که بازتاب صدا بررسی می‌شود
• Through-Transmission: صدا از یک سمت وارد و از سمت دیگر دریافت می‌شود
• Phased Array UT (PAUT): تکنولوژی پیشرفته با زاویه‌های متعدد و تصویربرداری
• TOFD (Time of Flight Diffraction): دقت بالا در اندازه‌گیری ترک‌ها و عیوب حجیم

  📚 کاربردهای اصلی UT

• بازرسی جوش فلزات در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
• کنترل کیفیت قطعات صنعتی
• بازرسی هواپیما و تجهیزات حمل‌ونقل
• بررسی ترک‌های خستگی یا خوردگی در سازه‌های فولادی
• بررسی قطعات حساس در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها

  چه کسانی باید آزمون UT را بلد باشند؟

• بازرسان جوش و NDT سطح 2 و 3
• مهندسین QC و QA
• تکنسین‌های تعمیر و نگهداری
• اپراتورهای UT گواهی‌دار از ISO 9712 یا ASNT

  ✅ استانداردهای مربوط به آزمون UT

• ISO 17640: کاربرد UT در بازرسی جوش‌ها
• ASME Section V: روش‌های آزمون در تجهیزات تحت فشار
• ISO 9712: صلاحیت کارکنان NDT
• ASTM E114 و ASTM E2375: راهنمایی‌های عمومی برای UT