نحوه تدوین دستورالعمل آزمون RT بر اساس استاندارد ISO 9712 | راهنمای گام‌به‌گام

دستورالعمل پرتونگاری بر اساس ISO 9712 باید شامل چه مواردی باشه؟
  • قبل از نوشتن هر چیزی، این اطلاعات رو دقیق از روی قطعه یا برگه آزمون بردارید؛
ویژگی نمونه یعنی:
  1. نوع قطعه                Pipe یا Plate
  2. جنس قطعه:         فولاد کربنی، استنلس، آلومینیوم و...
  3. ضخامت قطعه:       مثلاً 10mm
  4. نوع جوش درقطعه: Butt weld، Fillet weldو ...
  • هدف (Purpose): چرا این تست انجام می‌شود؟ برای بررسی جوش؟ ریخته‌گری؟ لوله؟
  • دامنه کاربرد دستورالعمل، مانند ضخامت، جنس، فرآیند تولید و...
  • محدوده کاربرد (Scope): روی چه قطعه‌ای انجام می‌دهید؟ ابعاد، جنس، نوع قطعه و… (مثلاً جوش فولادی با ضخامت 10mm)
  • مراجع و استانداردها (References): چه استانداردهایی باید رعایت شوند؟ مانند: ISO 9712, API 1104, ASME B31.3-2020, ASME BPVC 2023 Section VIII div.1, ASME BPVC 2023 Section VIII div.2, ASME BPVC-V-Boiler-and-pressure-vessel-code, AWS D1.1-2020, ISO 9712-2021
  • کد یا دستورالعمل مورد استفاده کدام است؟
  • تجهیزات مورد استفاده: نوع دستگاه رادیوگرافی دستگاه X یا گاما؟ مثلاً Iridium-192 یا  Co-60 و نوع فیلم مثلاً:  MX125PB عرض 10
  • شرایط قطعه: الزامات شرایط سطح مانند تمیزی، دما و غیره  /  روش های مجاز تمیز کاری
 
  • موقعیت قرارگیری منبع (Source Positioning): زاویه تابش؟ فاصله کانونی؟ منبع و فیلم کجا قرار می‌گیرند؟
  • تنظیمات پرتودهی (Exposure): مدت زمان پرتودهی، شدت kV یا Ci، مسافت منبع تا فیلم، به عنوان مثال برای پارامترهای پرتودهی: ذکر فاصله منبع تا فیلم  (FFD) 600mm و همه چیز باید به صورت  دقیق ذکر شود.
  • کنترل کیفیت فیلم (Film Quality Control): از چه IQI (شاخص کیفیت تصویر) استفاده می‌کنید؟ نوع وایر؟ آهن (FE) یا استنلس استیل (SS)، چه شماره‌ای از سیم IQI باید دیده بشه تا کیفیت تأیید شود؟
  • تکنیک ظاهرکردن و خواندن فیلم (Processing & Interpretation): نحوه ظاهر کردن فیلم‌ها، به چه صورت فیلم باید ظاهر شود؟ نوردهی، دما، زمان قید گردد. معیار تفسیر: طبق کدام استاندارد تفسیر می کنید؟
  • معیار پذیرش (Acceptance Criteria): چه نوع عیوبی قابل قبول هستند در این استاندارد؟ کدوم مردود هستند؟
  • ایمنی پرتویی (Radiation Safety): اقدامات ایمنی در پرتونگاری صنعتی چیست؟ استفاده از دزیمتر، نشانه‌گذاری، رعایت فاصله و قوانین حفاظت در برابر اشعه ذکر شود. یا نوشتن رعایت حداقل فاصله ایمن (به عنوان مثال 5 متر)
  • روش اجرای تست: توالی صحیح مراحل انجام تست، تنظیمات لازم برای هر مرحله، کالیبراسیون های دوره ای مورد نیاز و یا ذکر نیاز به گواهی برای مواد مصرفی در صورت نیاز
  • گزارش (Report): ذکر الزامات گزارش، الزامات مورد نیاز شخص امضا کننده گزارش
  • پرسنل: الزامات لازم برای پرسنل مجری تست و الزامات برای پرسنل ارزیاب تست
  • مسئول انجام تست: اسم و مشخصات اپراتور
  • در دستورالعمل به صورت ساده شکل قطعه، مشخص نمودن خط جوش، نحوه بستن فیلم، فاصله منبع تا قطعه ، جزئیات مربوط به عملیات پرتونگاری و مشخص نمودن هدف از انجام تست باید رسم گردد.
    چند نکته حیاتی سر جلسه آزمون:
  1.  اول قطعه رو بررسی نمایید و اطلاعات آن را با دقت یادداشت کنید.
  2. حتماً توی دستورالعمل "ایمنی پرتویی" را ذکر کنید.
  3. همه چیز باید دقیق باشد: ضخامت، نوع فیلم، IQI، فاصله پرتودهی
  4. از خط‌کش محاسبه‌گر دز یا جدول زمان پرتودهی استفاده کنید.
   

اشتراک گذاری مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *