دستورالعمل پرتونگاری بر اساس ISO 9712 باید شامل چه مواردی باشه؟
- قبل از نوشتن هر چیزی، این اطلاعات رو دقیق از روی قطعه یا برگه آزمون بردارید؛
- نوع قطعه Pipe یا Plate
- جنس قطعه: فولاد کربنی، استنلس، آلومینیوم و...
- ضخامت قطعه: مثلاً 10mm
- نوع جوش درقطعه: Butt weld، Fillet weldو ...
- هدف (Purpose): چرا این تست انجام میشود؟ برای بررسی جوش؟ ریختهگری؟ لوله؟
- دامنه کاربرد دستورالعمل، مانند ضخامت، جنس، فرآیند تولید و...
- محدوده کاربرد (Scope): روی چه قطعهای انجام میدهید؟ ابعاد، جنس، نوع قطعه و… (مثلاً جوش فولادی با ضخامت 10mm)
- مراجع و استانداردها (References): چه استانداردهایی باید رعایت شوند؟ مانند: ISO 9712, API 1104, ASME B31.3-2020, ASME BPVC 2023 Section VIII div.1, ASME BPVC 2023 Section VIII div.2, ASME BPVC-V-Boiler-and-pressure-vessel-code, AWS D1.1-2020, ISO 9712-2021
- کد یا دستورالعمل مورد استفاده کدام است؟
- تجهیزات مورد استفاده: نوع دستگاه رادیوگرافی دستگاه X یا گاما؟ مثلاً Iridium-192 یا Co-60 و نوع فیلم مثلاً: MX125PB عرض 10
- شرایط قطعه: الزامات شرایط سطح مانند تمیزی، دما و غیره / روش های مجاز تمیز کاری
- موقعیت قرارگیری منبع (Source Positioning): زاویه تابش؟ فاصله کانونی؟ منبع و فیلم کجا قرار میگیرند؟
- تنظیمات پرتودهی (Exposure): مدت زمان پرتودهی، شدت kV یا Ci، مسافت منبع تا فیلم، به عنوان مثال برای پارامترهای پرتودهی: ذکر فاصله منبع تا فیلم (FFD) 600mm و همه چیز باید به صورت دقیق ذکر شود.
- کنترل کیفیت فیلم (Film Quality Control): از چه IQI (شاخص کیفیت تصویر) استفاده میکنید؟ نوع وایر؟ آهن (FE) یا استنلس استیل (SS)، چه شمارهای از سیم IQI باید دیده بشه تا کیفیت تأیید شود؟
- تکنیک ظاهرکردن و خواندن فیلم (Processing & Interpretation): نحوه ظاهر کردن فیلمها، به چه صورت فیلم باید ظاهر شود؟ نوردهی، دما، زمان قید گردد. معیار تفسیر: طبق کدام استاندارد تفسیر می کنید؟
- معیار پذیرش (Acceptance Criteria): چه نوع عیوبی قابل قبول هستند در این استاندارد؟ کدوم مردود هستند؟
- ایمنی پرتویی (Radiation Safety): اقدامات ایمنی در پرتونگاری صنعتی چیست؟ استفاده از دزیمتر، نشانهگذاری، رعایت فاصله و قوانین حفاظت در برابر اشعه ذکر شود. یا نوشتن رعایت حداقل فاصله ایمن (به عنوان مثال 5 متر)
- روش اجرای تست: توالی صحیح مراحل انجام تست، تنظیمات لازم برای هر مرحله، کالیبراسیون های دوره ای مورد نیاز و یا ذکر نیاز به گواهی برای مواد مصرفی در صورت نیاز
- گزارش (Report): ذکر الزامات گزارش، الزامات مورد نیاز شخص امضا کننده گزارش
- پرسنل: الزامات لازم برای پرسنل مجری تست و الزامات برای پرسنل ارزیاب تست
- مسئول انجام تست: اسم و مشخصات اپراتور
- در دستورالعمل به صورت ساده شکل قطعه، مشخص نمودن خط جوش، نحوه بستن فیلم، فاصله منبع تا قطعه ، جزئیات مربوط به عملیات پرتونگاری و مشخص نمودن هدف از انجام تست باید رسم گردد.
- اول قطعه رو بررسی نمایید و اطلاعات آن را با دقت یادداشت کنید.
- حتماً توی دستورالعمل "ایمنی پرتویی" را ذکر کنید.
- همه چیز باید دقیق باشد: ضخامت، نوع فیلم، IQI، فاصله پرتودهی
- از خطکش محاسبهگر دز یا جدول زمان پرتودهی استفاده کنید.
